Zdrowa głowa

Co prawda Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego obchodziliśmy 20 października, jednak jest to temat cały czas aktualny, o którym nadal warto rozmawiać, chociażby dlatego, że mamy ogromny wpływ na nasze zdrowie psychiczne. O tym, jak warto o nie dbać opowie Wojciech Gliński, psycholog, koordynator Zespołów Leczenia Środowiskowego w Centrum Zdrowia Psychicznego MEDiSON.

Co rusz słyszymy, że powinniśmy dbać o nasze zdrowie psychiczne, ale czym ono tak naprawdę jest? Kiedy mówimy o zdrowiu psychicznym?
– O zdrowiu psychicznym mówimy jako o całokształcie funkcjonowania emocjonalnego i intelektualnego człowieka. Można powiedzieć, że zdrowie psychiczne to po prostu dobrostan funkcjonowania, czyli stan, w którym człowiekowi niczego nie brakuje ani w sferze psychicznej, fizycznej, ani w społecznej. To, o czym warto wspomnieć, to fakt, że zdrowie psychiczne nie oznacza jedynie braku chorób. Ono przejawia się również w poczuciu własnej wartości, zdolności do własnego rozwoju, zaangażowaniu w życie społeczne, pracę, szkołę, związek.

Czy mamy na nie wpływ?
– Zdecydowanie, jest to stały element psychoedukacji, którą przeprowadzam z większością swoich pacjentów. W pierwszych krokach nasze zdrowie psychiczne zależy od nas samych. Bardzo duży wpływ na nie ma sposób, w jaki żyjemy, jak się prowadzimy. Nasza dieta, styl życia, sen i jego jakość, ruch, środowisko, w jakim żyjemy – wpływają na to, jak się czujemy. Dlatego przy dbaniu o zdrowie psychiczne bardzo ważne jest, aby mieć czas dla siebie, odpoczywać, relaksować się. Wiem, że w tych czasach, w których każdy pędzi, jest to trudne, ale skoro mamy wpływ na nasze zdrowie psychiczne, to w naszym obowiązku byłoby o nie zadbać. Oczywiście, jest o wiele więcej czynników, które warunkują to, czy jesteśmy przy zdrowiu psychicznym, czy się do niego zbliżamy, czy oddalamy.

W takim razie co nam pomoże utrzymać zdrowie psychiczne?
– To jest właściwie cała paleta rozwiązań i zachowań, które możemy wprowadzić w nasze życie, aby utrzymać zdrowie psychiczne. Myślę, że ile ludzi, tyle rozwiązań i dla każdego inna rzecz może okazać się tą idealną, jednak warto skupić się na swoich pasjach, bo mają one działanie antydepresyjne. Nasze hobby powoduje wydzielanie się endorfin, które poprawiają nam nastrój. Każdy rodzaj hobby chroni nas przed stresem, dlatego warto inwestować w nie swój czas. Co więcej, równie ważne jest, by angażować się w aktywności, które sprawiają nam przyjemność, w zależności od preferencji, może być to spacer, jazda na rowerze, czytanie książki, wypad do kina, teatru. Ważne, aby znaleźć coś, co będzie sprawiało nam radość, tak by w gorszych chwilach, dniach, móc uciec do tego. Równie ważne dla naszego zdrowia jest zadbanie o prawidłowy sen. Wielu z nas żyje coraz szybciej, przez co niejednokrotnie skracamy noc, aby zrobić to, czego nie udało nam się przez dzień. Warto to zmienić. Wysypianie się warunkuje to, że nasza psychika, a zwłaszcza intelekt, funkcjonuje lepiej. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę? Na aktywność fizyczną. Zdaje sobie sprawę, że jest to oklepany temat, o którym głośno się mówi – jednak niebezpodstawnie. Sport, ale minimum 30 minut intensywnej aktywności fizycznej, przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Wysiłek naszemu organizmowi dostarcza radości, co już wiele razy zostało naukowo udokumentowane.

Skoro możemy sami zadbać o swój dobrostan psychiczny, o swoje zdrowie, to kiedy w takim razie powinniśmy udać się do specjalisty?
– Uważam, że o nasze zdrowie psychiczne, również fizyczne, powinniśmy dbać cały czas, podejmując kroki zapobiegawcze występowaniu chorób. Tak jak wcześniej wspomniałem, jesteśmy zobowiązani do tego, by chronić nasze zdrowie. Nie tylko wtedy, kiedy coś się z nami dzieje, bo wtedy bardzo często jest już potrzebna pomoc specjalisty. Przede wszystkim powinniśmy zapobiegać, więc jeśli będziemy utrzymywać czynniki profilaktyczne, które wymieniłem wcześniej, to trudniej będzie wystąpić chorobie psychicznej, bo będziemy mieli różne bodźce, różnego rodzaju reakcje obronne, które utrudnią wystąpienie choroby. Czasem jednak zdarzy się tak, że choroba wystąpi. Kiedy zauważymy u siebie, że nasze codzienne funkcjonowanie jest zaburzone, czyli np. coraz trudniej jest nam wstać z łóżka, nasz nastrój się pogorszył, codzienne funkcjonowanie jest zaburzone – to, czym prędzej powinniśmy udać się do specjalisty. Po prostu, kiedy zaczynamy funkcjonować nieprawidłowo w sferze rodzinnej, zawodowej i społecznej – powinniśmy skorzystać z porad specjalisty.

Rozmawiała Monika Kwaśniewska

Fot. Joanna Wyrzykowska