Co dalej?

Po wielu latach nauki, egzaminów i stresu, nadszedł czas na podjęcie jednej z najważniejszych decyzji w życiu maturzysty – co dalej po maturze? To moment, w którym młody człowiek stawia kroki w dorosłość i podejmuje decyzje dotyczące swojej przyszłości. Po zdaniu matury wiele możliwości otwiera się przed nimi. Wybór ścieżki życiowej może być jednak trudnym zadaniem. Czy warto od razu podjąć studia, zdecydować się na pracę, podjąć kursy zawodowe czy też zdecydować się na rok przerwy w nauce?

Studia są jednym z najpopularniejszych wyborów po maturze. Dają możliwość pogłębienia wiedzy, zdobycia kwalifikacji zawodowych i rozwoju osobistego. Wybór odpowiedniego kierunku studiów jest kluczowy, ponieważ pozwala na zdobycie specjalizacji w dziedzinie, która nas interesuje. Studia mogą również otworzyć drzwi do wielu ciekawych możliwości zawodowych i umożliwić budowanie sieci kontaktów. Niestety, nauka w szkole wyższej wiąże się z kosztami, zarówno związanymi z czesnym, jak i utrzymaniem, co może stanowić barierę dla niektórych osób. – Każdy z nas jest inny. Mamy inne cechy osobowości, temperament, mocne strony i predyspozycje zawodowe. Życie to podróż, najważniejsze jest zatem, aby (kiedy mamy 18-19 lat) poznać kierunek własnej podróży. Wybierając studia dziś, nigdy nie będziemy pewni, co będzie za 5 lat. Tak samo jest, kiedy podejmujemy decyzję, żeby jednak nie studiować. Jeżeli ktoś mówi, że młody człowiek musi dokładnie wiedzieć, co będzie robić po studiach i jak to będzie wyglądało – to się myli – tłumaczyła Magdalena Świerkowska-Stankiewicz, doradca zawodowy z Wydziału Poradnictwa Zawodowego w Biurze Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Koszalinie.

Decydując się na studia warto wybrać odpowiedni kierunek studiów zgodnie z naszymi predyspozycjami i pragnieniami, ponieważ nasza decyzja może wpłynąć na przyszłą karierę zawodową. Dlatego przed podjęciem decyzji warto dokładnie przemyśleć swoje zainteresowania, pasje i cele zawodowe. – To, co warto zrobić, to bez wątpienia zastanowić się, co dalej, obrać kierunek swoich działań i zaplanować ich etapy. Warto takie sprawy przeanalizować z doradcą zawodowym – podkreśliła Magdalena Świerkowska-Stankiewicz. Czasem jednak zdarza się tak, że to rodzice narzucają swojemu dziecku ścieżkę, jaką chcieliby, żeby ich pociecha obrała. – Rodzice najczęściej oczekują od swoich dzieci sprecyzowanych planów i konkretnych decyzji. Jednak sami powinni w tej sytuacji przypomnieć sobie, jak to było, kiedy oni stali przed wyborem dalszej drogi edukacyjno- zawodowej. Tu polecam rozmowę ze swoimi dziećmi i wspieranie ich w tym trudnym czasie. To właśnie rola rodziców, jako pierwszych doradców zawodowych, jest nieoceniona. Rodzice znają swoje dzieci, obserwują je w różnych sytuacjach, widzą dominujące obszary rozwoju oraz znają ich stan zdrowia. Rodzice mogą pomóc dzieciom poznać ich zasoby, zebrać potrzebną wiedzę o świecie zawodów i rynku pracy, poznać ofertę edukacyjną, a co za tym idzie – zaplanować dalszą ścieżkę rozwoju. Powinni towarzyszyć dzieciom w tym wyborze, ale nie decydować za nie. Nie powinni m.in. realizować swych, rodzicielskich, niespełnionych planów i ambicji, narzucać pomysłów „dla dobra dziecka i jego przyszłości”, narzucać wyboru przyszłej szkoły, polecać zawodów tylko dlatego, że wydają się dochodowe lub prestiżowe i przekazywać mitów, jak np. że tylko wiedza jest źródłem sukcesu, że tylko ukończenie szkoły wyższej zagwarantuje dobrze płatną pracę – wymieniała Magdalena Świerkowska-Stankiewicz.

To może praca?
Alternatywą dla studiów jest podjęcie pracy zaraz po maturze. Wybierając tę opcję, można rozpocząć zdobywanie doświadczenia zawodowego i zarabianie pieniędzy. Praca po maturze może prowadzić do stabilizacji finansowej i samodzielności. Warto jednak pamiętać, że bez odpowiednich kwalifikacji zawodowych szanse na znalezienie dobrze płatnej pracy mogą być ograniczone. – Zarówno wybierając studia dzienne, jak i zaoczne, praca nie jest wykluczona, gdyż możemy dopasować ją do wybranej formy kształcenia. Warto pamiętać o tym, że dzisiejszy rynek pracy stawia na kompetencje, czyli wiedzę, umiejętności i postawy. Łączenie pracy z nauką zaleca się wszystkim młodym ludziom, którzy pragną w czasie studiów zdobyć swoje pierwsze doświadczenia zawodowe, by po ich ukończeniu zajmować lepszą pozycję na rynku pracy – mówiła doradca zawodowy.
Czasem dobrą opcją może okazać się zdobycie dodatkowych umiejętności przez podjęcie kursów zawodowych lub szkoleń, które mogą poszerzyć nasze perspektywy zawodowe. Często są one krótsze i bardziej skoncentrowane na praktycznych umiejętnościach. Podjęcie kursów może umożliwić zdobycie specjalistycznej wiedzy w niedługim czasie i być dobrą alternatywą dla osób, które nie są zainteresowane studiami lub nie mają możliwości finansowych na ich podjęcie. Kursy zawodowe mogą również pomóc w zmianie ścieżki kariery lub w podniesieniu kwalifikacji w obecnym zawodzie. – Kwalifikacyjny kurs zawodowy jest pozaszkolną formą kształcenia ustawicznego, adresowaną do osób dorosłych, zainteresowanych uzyskiwaniem lub uzupełnianiem wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Dają one możliwość przygotowania się w krótkim czasie do pracy na stanowisku wymagającym określonych kwalifikacji. Ukończenie takiego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu zawodowego w zakresie kwalifikacji nauczanej na danym kursie. Egzaminy zawodowe przeprowadzają okręgowe komisje egzaminacyjne. Kwalifikacyjny kurs zawodowy obejmuje zazwyczaj kilkaset godzin kształcenia teoretycznego i praktycznego. W Koszalinie instytucją prowadząca tego typu kursy jest Centrum Kształcenia Ustawicznego im. St. Staszica – dodała Magdalena Świerkowska-Stankiewicz.

Teraz czas na odpoczynek
Coraz więcej maturzystów decyduje się na opcję tzw. rok przerwy, aby odpocząć po intensywnym czasie nauki, zdobyć nowe doświadczenia i lepiej poznać siebie. Rok przerwy może być wykorzystany na podróżowanie, wolontariat, pracę tymczasową lub samorozwój. Może być to również okazja do zgłębienia swoich zainteresowań, np. przez uczestnictwo w kursach językowych lub artystycznych. Należy jednak pamiętać, że rok przerwy może utrudnić powrót do rytmu nauki i ponowne znalezienie motywacji do kontynuowania edukacji. Warto dobrze zaplanować ten czas, mając świadomość, że niektóre uczelnie lub pracodawcy mogą zwracać uwagę na taki rok przerwy.

Kto nam pomoże?
Gdy nie jesteśmy pewni, jaką ścieżkę zawodową obrać, na pomoc przychodzą nam doradcy zawodowi. To właśnie oni pomagają w identyfikacji zainteresowań, wyborze odpowiedniego kierunku studiów, zdobyciu informacji o rynku pracy oraz budowaniu umiejętności i planowaniu rozwoju zawodowego. Dodatkowo, doradca może wspierać emocjonalnie i pomagać w radzeniu sobie z wątpliwościami i obawami związanymi z przyszłością zawodową. – Zwykle doradca zawodowy na pierwszym spotkaniu rozmawia z klientem, a czasami także poddaje ocenie jego predyspozycje zawodowe przy pomocy narzędzi diagnostycznych. Przykładowo – dla osoby, która nie wie, co chciałaby robić i gdzie powinna pracować, doskonałym rozwiązaniem jest uzupełnienie testu sześciu typów osobowości Hollanda. Taki kwestionariusz umożliwia sprawdzenie nie tylko swoich głównych cech osobowości, ale także ustalenie proponowanych zawodów dla danej osoby. Dodatkowo doradca może zlecić klientowi wykonanie prostych zadań lub aktualizację swojego CV. Doradca zawodowy w trakcie kolejnych spotkań może uczyć klienta, w jaki sposób tworzyć CV i list motywacyjny, jak zachowywać się na rozmowie o pracę, jak się ubrać na pierwszy dzień w nowej firmie, a także na jaką dalszą edukację, kursy, szkolenia, warto się zdecydować. W trakcie spotkań z doradcą zawodowym można nie tylko nauczyć się tworzenia różnych dokumentów, ale także dowiedzieć się czegoś o sobie i zdobyć lepsze umiejętności interpersonalne. Doradcy zawodowi preferują ideę uczenia się i zdobywania wiedzy przez całe życie. Właśnie dlatego na wizytę u doradcy może zdecydować się każdy, a nie tylko młode osoby w trakcie nauki szkolnej lub po studiach. To właśnie doradca wskaże kierunek rozwoju, wyjaśni, co robić, aby się dalej rozwijać, a także pomoże w doborze najlepszego miejsca pracy, dopasowanego do osobowościowych potrzeb. Warto wiedzieć o tym, że w wielu miejscach doradztwo zawodowe jest bezpłatne, więc osoba zainteresowana nie ponosi żadnych kosztów – tłumaczyła Magdalena Świerkowska-Stankiewicz.
Wybór ścieżki po maturze zależy od indywidualnych preferencji, celów i możliwości. Studia to perspektywa zdobycia specjalizacji i rozwinięcia się w danej dziedzinie, ale wiążą się one z kosztami. Praca zaraz po maturze może dać poczucie samodzielności i finansowej stabilizacji, ale może wymagać dodatkowych kwalifikacji. Kursy zawodowe pozwalają na zdobycie specjalistycznych umiejętności w krótkim czasie. Rok przerwy natomiast daje czas na odpoczynek, samorozwój i pogłębienie zainteresowań. Niezależnie od wyboru, warto pamiętać, że życie po maturze to czas, który należy wykorzystać jak najlepiej, aby zbudować solidne fundamenty dla swojej przyszłości. Warto dokonać tego wyboru w zgodzie z samym sobą, swoimi zainteresowaniami, celami i marzeniami.

Monika Kwaśniewska 

Fot. Magda Pater