Przygoda z segregacją i z przetwarzaniem śmieci

Co można zrobić z odpadkami? Jakich śmieci wytwarzamy najwięcej? Gdzie trafiają zgniecione puszki? Na te pytania odpowiadali pracownicy Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w przedostatni dzień września. Do Regionalnego Zakładu Odzysku Odpadów w Sianowie zawitali goście ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Koszalinie.

Każdy z nas wie, gdzie trafiają odpady z domów, szkół czy firm, a przynajmniej, gdzie powinny trafiać: do worków i pojemników w osłonach śmietnikowych lub do pojemników półpodziemnych. Stamtąd odbierają je pojazdy, zwane powszechnie śmieciarkami. Jednak co się z nimi dzieje później? Dla wielu osób to zagadka, której rozwiązanie znajdą właśnie w Regionalnym Zakładzie Odzysku Odpadów w Sianowie. Tam tony butelek, plastikowych i szklanych, aluminiowych puszek, starych opon, pękniętych szyb samochodowych, kartonów po mleku zostają zgniecione i przygotowane do dalszej podróży.

Szklane butelki trafiają do huty szkła w Pile. Tam najpierw zostaną przetopione, a potem znowu przybiorą kształt pojemnika np. na sok. Z kolei tysiące plastikowych butelek maszyna o wielkiej sile zgniata i układa w sprasowane kostki. One też trafią do miejsc, w których, po odpowiedniej przeróbce, staną się częścią opon, czy zamienią się w polar albo w pończochy. Jednak one, gdy staną się nieprzydatne do użytku, także powinny trafić do pojemnika na tworzywa sztuczne.

Przetwarzamy po kilka razy
Ze śmieci można zrobić wiele. Samo szkło daje się przetwarzać kilka razy, a tworzywa sztuczne i makulaturę – trzy razy. Odpady zielone takie jak skoszona trawa, zeschłe liście, ścięte drzewa i krzaki można zamieniać na kompost lub wykorzystywać do tworzenia lub odtwarzania trawników. Przekształcanie śmieci w rzeczy do ponownego użytku to oszczędność wody, powietrza, gleby i energii elektrycznej.
PGK od ponad ćwierć wieku przygotowuje odpady do ponownego przetworzenia. Kolejne dyrektywy unijne zmierzają do maksymalnego ograniczenia używania jednorazowych opakowań i przedmiotów codziennego użytku, na przykład maszynek do golenia i sztućców. Jeśli nie wcielimy w życie tych przepisów, zapłacimy kary. Zgodnie z unijnymi przepisami Polska musi rocznie przetwarzać 20 proc. opakowań, wprowadzanych na rynek. W 2030 r. ta liczba musi wzrosnąć do 65 proc.

Nie chcemy być uciążliwi dla sianowian
Sianowskie składowisko jest jedynym w okolicy Koszalina, spełniającym wymagania dotyczące ochrony środowiska, związane z poziomem rozsortowania śmieci. W Regionalnym Zakładzie Odzysku Opadów PGK w Sianowie wiele się zmieniło w ciągu ostatnich lat. Coraz dokładniejsze sortowanie odpadów to duże wyzwanie, ale i duże pieniądze, dlatego proces inwestycyjny w PGK trwa nieustannie.
– Planujemy rozbudować nasze instalacje do sortowania odpadów komunalnych, bo ich jest najwięcej i najtrudniej je unieszkodliwić – informuje Marek Zalewski, kierownik RZOO PGK w Sianowie. – Robimy wszystko, aby nasza działalność w tym miejscu była jak najmniej uciążliwa dla mieszkańców i środowiska naturalnego. Pomaga w tym zadaszona hala nad linią obróbki mechanicznej odpadów komunalnych, z biofiltrem do biologicznego oczyszczania powietrza. Jest też kompostownia odpadów zielonych. Poza tym, zamieniamy niektóre odpady w gotowy produkt i sprzedajemy.

Wybierać opakowanie łatwe do segregacji
Odpady są największym problemem w całej Europie, nie tylko w Polsce. Od wielu lat nie możemy ich składować, ale musimy je rozsortowywać i unieszkodliwiać. Firmy, które skupują odpady, często inwestują w sprzęt, który rozdziela poszczególne warstwy opakowania, ale często jest to trudne lub wręcz niemożliwe. Dlatego podczas zakupów warto zwracać uwagę także na to, z czego składa się opakowanie jogurtu, mleka czy soku dla dzieci. Nawet jeśli jest to plastik, to ma dodatki innych materiałów, np. aluminium czy kartonu. Idealnie byłoby, byśmy przy wyrzucaniu rozdzielili wszystkie warstwy i wrzucili do odpowiednich pojemników lub worków. Nie zawsze jest to możliwe, bo są one ze sobą mocno połączone. Tak jest w przypadku kartonu z mlekiem czy z sokiem, który składa się z tektury, aluminium i folii. Popularny producent soków dla dzieci butelkę z tworzywa PET z nakrętką z polipropylenu owinął kolorową termokurczliwą etykietą z folii PCV, z oddzieleniem której nawet maszyna do rozdzielania warstw sobie z trudem radzi. Za to pewien producent jogurtów informacje o swoim produkcie umieścił na etykiecie z kartonu, którą łatwo zdjąć, podobnie jak aluminiowe wieczko, które powinno być usunięte w całości, zanim wyrzucimy je razem z pojemnikiem do kosza na odpady z tworzyw sztucznych. Kartonową etykietę wyrzucamy do kosza przeznaczonego na odpady papierowe.
– Dobrze, że niektórzy producenci myślą o tym, co się stanie z opakowaniami ich produktów – przyznaje Marek Zalewski. – W ten sposób ułatwiają też klientowi dbanie o środowisko.

To była wspaniała wycieczka
Uczniowie ze SOSW w Koszalinie chłonęli wszystkie informacje uzyskane podczas zwiedzania sianowskiego zakładu z zapartym tchem.
– Mnie się najbardziej podobało wszystko – przyznaje Magda. – Bardzo ładna wycieczka.
– A mnie się najbardziej podobało zgniatanie plastikowych butelek, bo powstawały z nich takie wielkie kostki – dodaje Gabriel.
– Nasze dzieci są bardzo zadowolone, bo dowiedziały się wielu ciekawych rzeczy – zaznacza Maria Korkozowicz, wychowawczyni klasy ósmej z SOSW. – Wiedziały już, że śmieci trzeba segregować, bo potem są wywożone z pojemników przy domach, ale dopiero podczas wycieczki przekonały się, jaki jest ich dalszy los. Niektóre z dzieci odwiedzały to miejsce kolejny raz, ale dzięki temu mogły zwrócić uwagę na to, czego może nie dostrzegły w czasie poprzedniego pobytu. Nasza placówka współpracuje od lat z PGK i bardzo sobie to chwalimy. Dzięki temu zdobywamy dużo informacji o tym, jak prawidłowo dbać o środowisko.

Ewa Marczak

Fot. Magda Pater