Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

Pomiędzy kojarzącym się wszystkim z pochodami 1 maja, a 3 maja – świętem konstytucji, jest jeszcze inny, ważny dla nas dzień. Z roku na rok zyskuje na znaczeniu, gdyż w wielu domach pamięta się o tym, by wywiesić flagę naszego kraju. To obchodzony 2 maja Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

Święto to zostało ustanowione przez sejm w 2004 roku. Ma wyrażać szacunek do flagi i propagować wiedzę o polskiej tożsamości oraz symbolach narodowych. Tak więc 2 maja organizowane są różnego rodzaju akcje oraz manifestacje patriotyczne. Jedna z największych akcji, która miała podczas obchodów tego święta, odbyła się w Bytomiu w 2009 r. Wtedy to ponad 500 osób utworzyło biało-czerwoną flagę z przygotowanych wcześniej i uniesionych w jednakowym czasie parasolek. Obecnie popularne stało się noszenie w Dniu Flagi Rzeczypospolitej Polskiej kokardy narodowej.

Polacy a świat

Oprócz Polski święto własnej flagi mają także inne kraje, m.in. Stany Zjednoczone, Meksyk, Argentyna, Finlandia, Ukraina, Litwa czy Chiny. 2 maja 1945 r. polscy żołnierze z 1. Dywizji im. Tadeusza Kościuszki, zdobywający stolicę hitlerowskich Niemiec, umieścili biało-czerwoną flagę na Kolumnie Zwycięstwa oraz na Reichstagu w Berlinie.

Co ciekawe, data 2 maja to również Dzień Polonii i Polaków za Granicą. Święto zostało ustanowione w 2002 roku uchwałą senatu, jest uroczyście obchodzone we wszystkich środowiskach polonijnych na świecie. Największa grupa Polonusów żyje w Stanach Zjednoczonych. Inne duże skupiska są w Brazylii, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech. Polacy mieszkają też licznie na Litwie, Białorusi i Ukrainie.

O fladze państwowej

Czym jest samo pojęcie „flagi”? Słowo to pochodzi z języka niemieckiego i oznacza rodzaj chorągwi. Chorągiew jest zapewne najstarszym rozpoznawczym znakiem bojowym. Był to po prostu płat materiału w określonych barwach, na którym widnieje godło. Na polu bitwy chorągiew pomagała rozróżnić walczące strony, wskazywała kierunek natarcia i wyznaczała miejsce zbiórki. Sygnałem do rozpoczęcia bitwy było rozwinięcie chorągwi. Honor rycerzy, którym powierzono chorągiew, zależał od tego, czy zdołali ją w czasie bitwy ochronić. Wystarczy przypomnieć sobie epizod z polską chorągwią pod Grunwaldem. Z czasem pojawiły się też inne formy. Widok szarżującej XVII-wiecznej husarii, na której kopiach powiewały biało-czerwone proporce to widok miły każdemu miłośnikowi wojskowości i historii Polski.

Kiedy powstała pierwsza polska chorągiew z orłem? Kronikarz Wincenty Kadłubek napisał, że w 1182 r. Kazimierz Sprawiedliwy walczył pod znakiem orła. Natomiast flagi państwowe zaczęły powstawać pod koniec XVIII wieku. Wywodziły się od chorągwi królewskich – kolor godła umieszczano na górze flagi, a kolor tła na dole.

Barwy narodowe

Polska flaga składa się z dwóch równych, poziomych pasów – białego i czerwonego. Oficjalnie została uznana za symbol narodowy w 1919 roku. Biel i czerwień mają pochodzenie heraldyczne. Wywodzą się z barw herbu Królestwa Polskiego i herbu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Biel pochodzi od bieli orła, będącego godłem Polski i bieli Pogoni, rycerza galopującego na koniu, będącego godłem Litwy. Biel symbolizowała też czystość, porządek i szlachetność. Kolor czerwony był symbolem ognia i krwi. Oznaczał odwagę i waleczność. Czerwień była kolorem uprzywilejowanym, używali jej najdostojniejsi i najbogatsi.

Barwy narodowe związane są też ze słynną Konstytucją 3 maja. W charakterze barw narodowych biały i czerwony pojawiły się po raz pierwszy w 1792 r. podczas obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia tego dokumentu. Damy wystąpiły w białych sukniach przepasanych czerwonymi szarfami, a panowie nałożyli biało-czerwone szarfy. Pierwszą manifestacją, w czasie której niesiono biało-czerwone flagi, był pochód w Warszawie w 1916 r. z okazji 125. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

Obradujący w czasie powstania listopadowego Sejm Królestwa Polskiego w dniu 7 lutego 1831 r. uznał biel i czerwień za barwy narodowe. I właśnie tymi kolorami witano w Niemczech żołnierzy powstania listopadowego, udających się na emigrację. Żołnierze powstania styczniowego 1863 r. zakładali również dwukolorowe opaski.

Biało-czerwone kokardy, opaski w barwach bieli i czerwieni były wiernymi towarzyszami uczestników każdej walki o niepodległość. Pamiętajmy o tym, ilekroć widzimy polską flagę.

Tomasz Wojciechowski

Fot. Wikipedia.pl