Talent, eksperymenty i inspiracje, czyli 42. edycja festiwalu „Młodzi i Film”

Koszalin ponownie stał się centrum spotkań miłośników kina i twórców filmowych z całej Polski podczas 42. edycji Festiwalu Debiutów Filmowych „Młodzi i Film”. To wyjątkowe wydarzenie, które rozpoczęło się 12 czerwca w Centrum Kultury 105 jest prawdziwym świętem młodego kina. Festiwal jest wyjątkową okazją do zaprezentowania nie tylko nowych talentów, ale również doświadczeń młodych twórców i eksperymentów międzygatunkowych.

Na 42. edycję festiwalu „Młodzi i Film”, jednego z najważniejszych wydarzeń filmowych dla młodych twórców, nadesłano imponującą liczbę 330 prac. Do konkursu zakwalifikowało się 109 filmów, które zapewniły sobie szansę na uhonorowanie i uznanie przez profesjonalne jury. I choć przejście przez pierwszą selekcję nie gwarantuje zwycięstwa, to już samo zakwalifikowanie do konkursu można uznać za dowód na niezwykły talent i zaangażowanie młodych filmowców w tworzenie nowoczesnego polskiego kina. W tym roku produkcje filmowe rywalizowały w czterech kategoriach: pełnometrażowych debiutów fabularnych, debiutów dokumentalnych, krótkometrażowych debiutów filmowych oraz nakręceni na teatrotekę – nowej kategorii wprowadzonej na tegorocznym festiwalu, które powstają przy minimalnym budżecie i krótkim czasie zdjęciowym, jednak potrafią zaskakiwać fantastycznymi opowieściami.
Festiwal „Młodzi i Film” po raz kolejny udowodnił, że polskie kino ewoluuje w bardzo dobrą stronę. To już nie tylko marne komedie romantyczne, a poważne i coraz częściej doceniane za granicami naszego kraju produkcje filmowe. Nasi reżyserowie zdobywają coraz większe uznanie, również za granicą, a ostatnie lata przyniosły wiele znakomitych produkcji, które zwróciły uwagę międzynarodowej publiczności i krytyków filmowych. Nic więc dziwnego, że przed tegorocznym jury trudny orzech do zgryzienia. – To dla mnie niesamowite doświadczenie, że mogę w tym roku być w jury. Przed nami bardzo trudny wybór. Kilka filmów, które zakwalifikowały się do konkursu zmiotło nagrody na innych festiwalach, więc poprzeczka została zawieszona wysoko. Ci młodzi twórcy są niezwykle utalentowani i robią fantastyczne rzeczy, więc mam wielkie oczekiwania do tego konkursu – mówiła Hanna Polak z jury pełnometrażowych debiutów dokumentalnych.

W skład jury konkursu Pełnometrażowych Debiutów Fabularnych wszedł Jan Holoubek, który w 2020 roku otrzymał nagrodę na festiwalu „Młodzi i Film” za reżyserię „25 lat niewinności”. – Wydaje mi się, że będę jurorem, który wybacza pewne błędy. Zdaję sobie sprawę, że konkurs jest trudnym i bardzo stresującym momentem. Młodzi twórcy przyjeżdżają na festiwal, są przywiązani do swojego filmu i spotykają się z różnymi opiniami. Prezentując na konkursie film nigdy nie wiem, co nas spotka. Więc to jest jednocześnie moment stresujący, ale niezwykle też ekscytujący – mówił Jan Holoubek.

Mocny zawodnik tegorocznego festiwalu
W tym roku sporym zainteresowaniem kinomaniaków cieszył się film „Niebezpieczni dżentelmeni”. Ta polska komedia sensacyjno-kryminalna z 2022 roku została wyreżyserowana przez Macieja Kowalskiego. Film był kręcony w Zakopanem i w Tatrzańskim Parku Narodowym, co dodaje mu wyjątkowego uroku i lokalnego klimatu.
Fabuła skupia się na grupie niezwykłych dżentelmenów, którzy wplątani zostają w karkołomną przygodę. Przepełniony humorystycznymi sytuacjami obraz przedstawia próbę rozwiązania tajemniczej zagadki kryminalnej, która prowadzi do niebezpiecznych konsekwencji. "Niebezpieczni dżentelmeni" wyróżniają się charakterystycznym stylem reżysera, łączącym elementy akcji, humoru i kryminalnej intrygi.
Film zdobył dużą popularność i uznanie publiczności, co potwierdza przyznanie Nagrody Publiczności na Warszawskim Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w 2022 roku. „Niebezpieczni dżentelmeni” to produkcja, która umiejętnie łączy rozrywkę z inteligentnym humorem. Film Macieja Kowalskiego zapewnia widzom nie tylko emocjonującą rozrywkę, ale również przyjemność z obserwowania pięknych plenerów i unikalnej atmosfery Tatr. „Niebezpieczni dżentelmeni” to polska produkcja, która przyciąga uwagę swoim lokalnym kolorem i inteligentnym, pełnym zwrotów scenariuszem, będąc nie tylko świetną rozrywką, ale również dumą rodzimego kina. – Film przedstawiony satyrycznie, ale równocześnie fabuła bardzo ciekawa, bo to historia, która mogła się wydarzyć, ale się nie wydarzyła – mówiła jedna z uczestniczek.

Nie tylko filmy
Festiwal „Młodzi i Film” to znacznie więcej niż tylko konkurs filmowy. Organizatorzy zdają sobie sprawę, że równie istotne jest zapewnienie uczestnikom możliwości wytchnienia i odkrywania innych aspektów sztuki. Dlatego w programie festiwalu znajdują się również interesujące wystawy, które przenoszą widzów w różne krajobrazy i klimaty związane z filmem.
Jedną z tych znakomitych wystaw jest prezentacja prac Katarzyny Boguckiej, autorki tegorocznego plakatu festiwalowego. Jej twórczość wyróżnia się oryginalnością, gwarantując niezapomniane wrażenia i inspirujące doświadczenia. Geometryczne i nowoczesne sylwetki oraz kształty stanowią znaki rozpoznawcze Boguckiej. Jej prace cechuje niebanalna kolorystyka, tworząca unikalną atmosferę. Wystawa Katarzyny Boguckiej w Bałtyckiej Galerii Sztuki CK 105 to okazja do zanurzenia się w jej fascynującym świecie artystycznym, gdzie każda praca zaskakuje swoją oryginalnością. Prace autorki będzie można oglądać do 30 lipca.
Inną interesującą tematycznie wystawą jest prezentacja prac Andrzeja Fidyka, która stanowi część niedawno wydanego albumu pt. „Dziwny koniec XX wieku”. Zdjęcia zostały wykonane przez reżysera podczas realizacji pięciu filmów na różnych kontynentach w latach 90. Andrzej Fidyk, podróżując po świecie i realizując filmy dokumentalne, uchwycił niezwykłe kadry, które można podziwiać do 30 lipca w Clubie 105. Dzięki artyście poznajemy nową perspektywę i doświadczamy niezapomnianych emocji płynących z jego fotografii.
Oprócz tego, w amfiteatrze i w Koszalińskiej Bibliotece Publicznej są kolejne ciekawe wystawy, które stanowią nieodłączną część festiwalowego krajobrazu. To prace studentów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Ograniczony budżet
W tegorocznej edycji festiwalu „Młodzi i Film” zdecydowano się na pewne ograniczenia ze względu na budżet. W porównaniu do poprzednich lat, nie ma m.in. wydawanego katalogu (co jest wyjątkowo zaskakujące, bo przecież katalog nie służy tylko do przekazania tego, co dzieje się na festiwalu, ale po nim staje się archiwalnym zapisem wydarzenia), nie ma spotkań z aktorami, sceny muzycznej oraz młodzieżowego jury. Decyzja o rezygnacji z tych elementów spotkała się z pewnym rozczarowaniem ze strony uczestników. W ubiegłym roku istniała możliwość uczestnictwa w młodzieżowym jury, co było dla wielu inspirującym doświadczeniem. Niektórzy uczestnicy wyrazili zdziwienie i niezadowolenie z tego faktu, uważając, że festiwal młodzieżowy powinien uwzględniać młodzieżowe jury. Koszty związane z jednym opiekunem młodzieżowego jury nie powinny znacząco wpływać na budżet festiwalu. W opinii niektórych uczestników, takie istotne elementy powinny być priorytetem i należy o nie dbać. Choć rozumieją – jak podkreślali w rozmowach – że festiwal może zmagać się z problemami związanymi z inflacją i ograniczonym budżetem, uważają, że istotne aspekty takie jak młodzieżowe jury powinny być uwzględnione. Pragną, aby festiwal nadal oferował inspirujące możliwości dla młodych filmowców i miłośników kina.

Kto zwycięży?
Warto wspomnieć, że wśród festiwalowych produkcji jest film koszalinianki Zuzanny Jocek „Rozpad”. Młoda reżyserka ucieszyła się z tej nominacji. Tak pisała w mediach społecznościowych: „dostanie się na festiwal to wielka radość, ale dostać się na Festiwal, na którym rodziły się marzenia o robieniu filmów, to taka radość razy milion. Nie byłaby ona możliwa, gdyby nie ludzie, którzy byli zaangażowani w ten projekt”. Trzymamy kciuki i gratulujemy!
Tegorocznych zwycięzców festiwalu poznamy już w najbliższą sobotę (17 czerwca). Galę zakończenia 42. edycji MiF uświetni solowym koncertem koszalińskia artystka Magda Dubrowska. A już w niedzielę o godzinie 12 w kinie Kryterium Centrum Kultury 105 odbędzie się pokaz zwycięskich produkcji.
Jak każdego roku na zwycięzców czekają wartościowe nagrody, m.in. Wielki Jantar 2023 w konkursie Pełnometrażowych Debiutów Fabularnych i Dokumentalnych. Nagroda wynosi 20 tysięcy złotych. A w konkursie Krótkometrażowych Debiutów Fabularnych można wygrać Jantar 2023 za krótkometrażowy film fabularny, który obejmuje nagrodę w wysokości 10 tysięcy zł oraz nagrodę specjalną od CANAL+.

Monika Kwaśniewska

Fot. Magda Pater