Spacer z historycznym przesłaniem

Fundacja Good Vibe, która w Koszalinie kojarzy się przede wszystkim z niezwykłymi, muzycznymi wydarzeniami, zaskoczyła mieszkańców i przygotowała spacer architektoniczny po „Przylesiu” wraz z architektem Stanisławem Składem, który jest głównym projektantem osiedla. 13 maja odbył się pierwszy z trzech spacerów, podczas którego uczestnicy dowiedzieli się m.in. o wyzwaniach, inspiracjach i głównych założeniach projektu samowystarczalnego mieszkalnego osiedla.

Historia osiedla „Przylesie” sięga początku 1972 roku. Wtedy Koszalin, jak wiele polskich miast, w latach 70. XX wieku przeszedł rewolucję urbanistyczną. Władzom krajowym zależało na zaspokojeniu głodu mieszkaniowego. Padło wtedy hasło „mieszkanie dla każdej polskiej rodziny”, co oznaczało szybką budowę nowych osiedli. Zaprojektowania dużej części nowoczesnego, samowystarczalnego osiedla podjął się architekt Stanisław Skład. Projekt budowy mieszkań zakładał realizację ośmiu tysięcy izb mieszkalnych rocznie, co odpowiadało małemu miasteczku powiatowemu. Projektant, który w chwili podejmowania decyzji był trzy lata po studiach, miał twardy orzech do zgryzienia. – Kiedy dowiedziałem się o tym, że zostanę głównym projektantem, poczułem radochę. Uważałem, że mam dobre przygotowanie, bo na dyplomie robiłem projekt dynamicznie rozwijającego się miasteczka, zresztą mojego rodzinnego. Specjalizację robiłem z urbanistyki osiedlowej, dlatego projektowanie osiedla było dla mnie kontynuacją tego, co robiłem przed dyplomem i w czasie, a potem w miejskiej pracowni urbanistycznej, bo tam przygotowywaliśmy planistycznie tę część Koszalina – opowiadał Stanisław Skład, główny projektant osiedla „Przylesie”.

W tamtych czasach Koszalin od strony północnej kończył się przy dzisiejszych ulicach Fałata i Wańkowicza. W dość krótkim czasie planowano rozbudowę miasta niemal o jedną trzecią ówczesnej powierzchni. – „Przylesie” było realizowane od pierwszej połowy dekady Gierka, która była bardzo optymistyczna, poszły gigantyczne środki na budownictwo mieszkaniowe. One nie były obiecywane tylko zostały wpompowane w proces przygotowania fabryk-domów, terenów, projektów i to ruszyło. Potem była druga część dekady, która łączyła się z ograniczeniami. Zmieniły się nasze możliwości działania – mówił projektant.

Architekt Stanisław Skład podczas spaceru opowiadał również o tym, co udało się zrealizować z założeń, a co ostatecznie nie powstało. Uczestnicy dowiedzieli się, jak wówczas podchodzono do projektowania przestrzeni, aby osiedle było zamkniętą, samowystarczalną strefą, w której znajdowało się wszystko, co było potrzebne do codziennego mieszkania m.in. żłobek, przedszkole, plac zabaw, sklep. – Interesuję się Koszalinem, jego historią, osiedlami, blokami z wielkiej płyty. Takim osiedlem jest „Przylesie”, jest tutaj dużo takich bloków, które były budowane w latach 70. Jakiś czas temu poznałem pana Stanisława Składa, który projektował to osiedle i doszedłem do wniosku, że warto przygotować taki spacer, jednocześnie poznając historię miasta i blokowisk tego osiedla – opowiadał Mateusz Prus, organizator wydarzenia.
Każdy ze spacerowiczów otrzymał przygotowaną przez Łukasza Waberskiego, projektanta graficznego, mapkę, w której użyto fotografii Zdzisława Pacholskiego oraz udostępnione przez Archiwum Państwowe w Koszalinie zdjęcia Krzysztofa Sokołowa. – Dostaliśmy taką mapkę z ciekawymi zdjęciami, o których nie zdawaliśmy sobie sprawy. Jest też taka makieta z założeniami, na której widać, jakie budynki powstały, a jakich nie udało się zrealizować – opowiadał Marcin Karczewski, uczestnik.

Choć wydarzenie cieszy się ogromną popularnością, to zostało jeszcze kilka ostatnich miejsc na spacer 27 maja. Zapisów można dokonywać, pisząc wiadomość na adres mailowy fundacji Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. – Niedawno tutaj zamieszkaliśmy z mężem i chcieliśmy poznać historię naszego osiedla. Jesteśmy ciekawi, jak to wyglądało kiedyś, bo na przestrzeni lat osiedle często się zmieniało – skomentowała Aleksandra Mackiw, uczestniczka.

Organizatorem wydarzenia jest Fundacja Good Vibe. Projekt został zainicjowany przez marszałka województwa zachodniopomorskiego w ramach programu ,,Społecznik”.

(mk)

Fot. Magda Pater